De vorige tekst ging over Menigte, wat houdt jou weg van Eenheid/God/Liefde/Boeddha? Ik eindigde de tekst met: mooi om de komende weken eens te kijken wat voor jou menigte is. Nou…. ik moet je eerlijk bekennen dat mooi wel iets te leuk klonk…. En dat is nog zacht uitgedrukt! Met een enorme schok werd ik me door het lezen van een boek van Anthony de Mello bewust van wat mijn ‘menigte’ is. Het zijn niet andere mensen, of drukte, zoals ik eigenlijk dacht. Het zijn mijn eigen overtuigingen, gehechtheden, interpretaties, ideeën, conditioneringen, programmeringen, enz. Maar dan op een véél dieper niveau dan ik door had!! Wees gewaarschuwd, het lezen van dat boek kan gevaarlijk zijn. Want zoals Anthony de Mello zelf zegt, we willen eigenlijk niet ‘wakker’ worden, we willen liever een pleister voor de pijn.
Onderstaande tekst is afkomstig uit het boek Bewustzijn van Anthony de Mello. Uitgeverij Samsara. De Mello was een Jezuïtische priester. Hij vermengt in zijn boek christelijke mystiek met boeddhistische wijsheid en psychologische inzichten en roept ons op om ‘wakker’ te worden!  Hoe kun je daarmee beginnen?

Zelfobservatie

De enige manier waarop iemand je kan helpen, is door vraagtekens te zetten bij je opvattingen. Als je bereid bent te luisteren en bereid bent te worden uitgedaagd, is er wel iets wat je kunt doen, maar niemand kan je helpen. Wat is het allerbelangrijkste?
Dat heet zelfobservatie. Daar kan niemand je bij helpen. Niemand kan je een methode aanreiken. Niemand kan je een techniek laten zien. Zodra je een techniek gaat hanteren, ben je weer geprogrammeerd. Maar zelfobservatie – jezelf in de gaten houden – is belangrijk. Het is niet hetzelfde als navelstaren. Navelstaren is met jezelf gepreoccupeerd zijn, als je je druk maakt om jezelf, als je je zorgen maakt om jezelf. Ik heb het over zelfobservátie. Wat is dat? Het betekent dat je alles in jezelf en om je heen zoveel mogelijk in de gaten houdt alsof het iemand anders overkomt. Wat betekent die laatste zin? Die wil zeggen dat je datgene wat je overkomt niet persoonlijk opvat. Het wil zeggen dat je de dingen bekijkt alsof je er helemaal niets mee te maken hebt. De reden dat je gebukt gaat onder je depressie en je angsten is dat je je ermee identificeert. Je zegt: ‘Ik heb een depressie.’ Maar dat is niet juist. Jij bent niet gedeprimeerd. Als je nauwkeurig wilt zijn, kun je zeggen: ‘Ik ervaar momenteel een depressie.’ Maar je kunt moeilijk zeggen: ‘Ik ben gedeprimeerd.’ Jij bent je depressie niet. Dat is maar een merkwaardig trucje van het denken, een curieuze illusie. Je hebt jezelf onbewust in de waan gebracht dat jij je depressie bént, dat jij je zorgen  bént, dat jij de vreugde en opwinding die je ervaart bént. ‘Ik ben verrukt!’ Je bent helemaal niet verrukt. Verrukking kan zich momenteel in je afspelen, maar wacht maar: ze zal veranderen; ze is niet duurzaam; dat is ze nooit; ze blijft maar veranderen, dat doet ze altijd. Wolken komen en gaan; sommige zijn zwart, andere wit, sommige zijn groot, andere klein. Als we de analogie volhouden, ben jij de hemel, die de wolken observeert. Je bent een passieve, onthechte waarnemer. Dat is een schok, vooral voor iemand in de westerse cultuur. Je bemoeit je er niet mee. Niet tussenbeide komen. Niet ‘sleutelen’. Gadeslaan! Observeren! De moeilijkheid met mensen is, dat ze hun handen vol hebben met het sleutelen aan dingen die ze niet eens begrijpen. We zijn altijd maar met dingen aan het sleutelen, nietwaar? Het komt nooit in ons op dat er niet gesleuteld hoeft te worden. Echt niet. Dat is de grote verlichting. Dingen moeten worden begrepen. Als je ze begreep, zouden ze veranderen.

Namaste,

Greetje