Het blijft wonderlijk dat een zo moeilijk grijpbaar ‘iets’ als de ziel, al zo lang stevig aanwezig is in taal en cultuur. De ziel bestaat, zonder twijfel. Al was het maar omdat er een woord voor is. Meer dan een woord zelfs. Het joodse denken onderscheidt verschillende fasen van de ziel en spreekt van nefesj, roeach, en nesjama. Je kunt in andere tradities soms zelfs zeven stadia onderscheiden. Het jodendom ziet de ziel als de adem die God ons inblaast waardoor wij tot leven komen. Maar die heet dan roeach en in het Arabisch van de Koran roeh, twee identieke woorden.

النفس والروح
Nafs en roeh

Ziel en geest
Nafs en roeh. Die twee zorgen voor een hele spraakverwarring in zelfs de meest ontspannen gesprekken over ons innerlijk leven.
De ziel hoort eigenlijk meer bij je lichaam dan bij je geest.

Het eerste waar je aan denkt als iemand vraagt: ‘Wie ben jij?’, is hoe je eruit ziet en hoe je denkt dat mensen jou kennen. Je lichaam plus je karakter.

De geest is iets heel anders. De geest wordt in de Islam als een goddelijke vonk gezien, die Allah je heeft ingeblazen.[i] Sommige mensen denken dat geest een ander woord voor ziel is. Maar dat is niet zo. De Koran maakt duidelijk dat ziel en geest twee verschillende dingen zijn. Wat is dan het verschil?

De geest is puur, zuiver en rein, maar de ziel begint met openstaan voor zowel goed als kwaad. De ziel kan bezoedeld zijn met dat wat er is misgegaan en heeft de neiging zich ‘op te trekken’ aan de roeh – de geest, de goddelijke vonk in ons die voortleeft na onze dood en zich weer voegt in de eenheid waaruit hij even – tijdens een mensenleven – is weg geweest of in feite nooit is weggeweest..

De Nafs is een ander verhaal en komt meer voor de titel ‘ziel’ in aanmerking zoals in het Engelse soul, in body and soul, zielsverwanten en andere benoemingen waarbij tot uitdrukking wordt gebracht dat ziel en lichaam samen dit leven ervaren en daarin in hun onderlinge verhouding en harmonie of disharmonie, groeien. De Nafs maakt daarin groeistadia door. Die completeert eenieder naar vermogen en ontmoet dan als een ‘voltooide ziel’ zijn of haar Schepper.

Abdulwahid van Bommel

[i] 15:28-29/ 32:9/ 38:72

♥♥♥

Lief mens,

Ik wens jou en mij toe dat we bij ons groeiproces geïnspireerd worden door de Roeh, die in ons allemaal aanwezig is en waardoor we onlosmakelijk met elkaar en het goddelijke verbonden zijn.

Namaste,
Greetje